Yerelde Enerji Üretimi ve Belediyelerin sorumlulukları
Her yıl düzenli olarak gerçekleşen "Yenilenebilir Enerji Kooperatifleri Konferansı"nın 2019 yılında gerçekleşen dördüncüsünün ana teması "yerel" yenilenebilir enerji kaynakları ile üretim yapan kooperatifler ve yerel yönetimler idi. Ülkemizde gerek İller Bankası'nın teşvikleri gerekse de kendi öz kaynakları ile, daha da çok
Foto: Kanada Quebek Belediye Başkanı kentlerindeki uygulamaları COP23'de anlatıyor
kurumsal yapılarının enerji maliyetlerini düşürmek için enerji üretimi yapan ve yapmak üzere kurulum aşamasında olan 100'den fazla belediye ve il özel idaresi mevcut. Konferansta bu yerel girişimlerden örnekler verildi. En çarpıcı örnek ise Denizli'nin Bozkurt ilçesi idi. 12 bin olan nüfusu olan bu ilçede, belediyenin 2 tane GES (güneş enerjisi santrali), 1 adet biogaz tesisi mevcut. Bunun gibi daha çok örnek ülkenin her tarafında farklı belediye ve özel idarelerce hayata geçirilmiş veya geçirilmeye çalışılmaktadır.
kurumsal yapılarının enerji maliyetlerini düşürmek için enerji üretimi yapan ve yapmak üzere kurulum aşamasında olan 100'den fazla belediye ve il özel idaresi mevcut. Konferansta bu yerel girişimlerden örnekler verildi. En çarpıcı örnek ise Denizli'nin Bozkurt ilçesi idi. 12 bin olan nüfusu olan bu ilçede, belediyenin 2 tane GES (güneş enerjisi santrali), 1 adet biogaz tesisi mevcut. Bunun gibi daha çok örnek ülkenin her tarafında farklı belediye ve özel idarelerce hayata geçirilmiş veya geçirilmeye çalışılmaktadır.
Yerelde yaşayanların çevre bilinci, yerel kaynakların daha verimli kullanılması ve enerji kaynaklarının (yenilenebilir enerji dahil) sahipliği üzerinden düşünüldüğünde daha yüksektir. Yerel yönetimler de aynı şekilde, kendi seçildikleri ilin yaşayanlarına karşı bir sorumluluk taşımaktadırlar. Tekrar seçilmek için hizmet etmesi gerekmektedir. Hizmetin de kalıcı olması, gelecek nesilleri de kapsaması beklenir. Bugünlerde en büyük sorunumuz olarak karşımıza çıkan iklim felaketi (artık iklim değişikliği demiyoruz çünkü gerçek bir felaket ile karşı karşıyayız) karşısında da uzun vadeli çözümler üretebilen yerel yönetimler de yaşadıklara kentlere ve "hemşehrileri"ne hizmet etmiş olacaklardır.
Enerji kaynaklarının çeşidi ve sahipliği aslında iklim felaketini hazırlayan en önemli unsurlardan biridir. Enerji üretiminde kullandığımız araçlar, iklim felaketine neden olan sera gazı salınımlarının %71'ine neden olmaktadır. Bu da en acil olarak enerji üretimi üzerinden bir yol haritası çıkarılmasını gerekli kılmakta. Enerji sadece elektrik üretimi olarak değil, ulaşım ve kentsel planlamada da dikkat çekmekte. Yerel yönetimler, altyapı, şehir planlaması, toplu ulaşım, yeşil alan kullanımı ve toplum sağlığı gibi alanlarda da söz sahibi olmak zorunda. Bunların hepsini, şehrinde, kasabasında veya ilinde yaşayan insanlara en üst seviyelerde vermek zorunda. İşte tam da burada orada yaşayanların kurmuş oldukları yerel örgütlenmeler de devreye giriyor. Yereldeki sivil toplum örgütleri, yerel girişimler, meslek odaları veya sadece mahalle inisiyatifleri. Hepsinin o kente dair var olmasını düşündükleri gerçekleri var. Bunların da hazırlanacak eylem planlarında sözünün olması gerekiyor. Yönetişim olarak da adlandırdığımız bu süreçte, yerel yönetimlerin sivil toplum örgütleri ile birlikte kentin iklim eylem planlarını hayata geçirmesi çok değerli. Buna bir de enerji dönüşümünü eklediğimizde, iklim felaketine yerelden katkı tam sağlanmış olacaktır.
Belediyelerin sivil toplum örgütleri ile birlikte enerji dönüşümü ve iklim planı üzerine çalışmaları, yerel katılımcılığı arttırdığı gibi, yerel kaynakların da efektif kullanılmasını sağlamaktadır. Yerel örgütlerle işbirliği yerel yönetimlere;
a) Sivil toplumun denetleyici olmalarına izin vermekte,
b) Sivil toplumun savunucu olmasını arttırmakta,
c) Sivil toplumun bağlayıcı olmasını teşvik etmekte,
d) Sivil toplumun uygulayıcı olmasını sağlamakta,
e) Sivil toplumun yerel yönetimlere eğitim desteği vermekte,
f) Sivil toplumun yerel yönetimler için bir laboratuvar olarak çalışmasını sağlamakta
g) Sivil toplumun yeni fikirlerin geliştirmesine izin vermektedir.
Tüm bu maddeleri her birini ayrı birer yazı olarak önümüzdeki günlerde tek tek sizlerle paylaşacağım. Ama arada okumak için:
(1) Energy Cities tarafından yayınlanan ve Carlotte, Cambridge (MA), Nantes, Heidelberg şehirlerindeki örneklere yer verilen raporu
(2) REN21 tarafından yayınlanan "Renewables in Cities" raporu
Enerji kaynaklarının çeşidi ve sahipliği aslında iklim felaketini hazırlayan en önemli unsurlardan biridir. Enerji üretiminde kullandığımız araçlar, iklim felaketine neden olan sera gazı salınımlarının %71'ine neden olmaktadır. Bu da en acil olarak enerji üretimi üzerinden bir yol haritası çıkarılmasını gerekli kılmakta. Enerji sadece elektrik üretimi olarak değil, ulaşım ve kentsel planlamada da dikkat çekmekte. Yerel yönetimler, altyapı, şehir planlaması, toplu ulaşım, yeşil alan kullanımı ve toplum sağlığı gibi alanlarda da söz sahibi olmak zorunda. Bunların hepsini, şehrinde, kasabasında veya ilinde yaşayan insanlara en üst seviyelerde vermek zorunda. İşte tam da burada orada yaşayanların kurmuş oldukları yerel örgütlenmeler de devreye giriyor. Yereldeki sivil toplum örgütleri, yerel girişimler, meslek odaları veya sadece mahalle inisiyatifleri. Hepsinin o kente dair var olmasını düşündükleri gerçekleri var. Bunların da hazırlanacak eylem planlarında sözünün olması gerekiyor. Yönetişim olarak da adlandırdığımız bu süreçte, yerel yönetimlerin sivil toplum örgütleri ile birlikte kentin iklim eylem planlarını hayata geçirmesi çok değerli. Buna bir de enerji dönüşümünü eklediğimizde, iklim felaketine yerelden katkı tam sağlanmış olacaktır.
Belediyelerin sivil toplum örgütleri ile birlikte enerji dönüşümü ve iklim planı üzerine çalışmaları, yerel katılımcılığı arttırdığı gibi, yerel kaynakların da efektif kullanılmasını sağlamaktadır. Yerel örgütlerle işbirliği yerel yönetimlere;
a) Sivil toplumun denetleyici olmalarına izin vermekte,
b) Sivil toplumun savunucu olmasını arttırmakta,
c) Sivil toplumun bağlayıcı olmasını teşvik etmekte,
d) Sivil toplumun uygulayıcı olmasını sağlamakta,
e) Sivil toplumun yerel yönetimlere eğitim desteği vermekte,
f) Sivil toplumun yerel yönetimler için bir laboratuvar olarak çalışmasını sağlamakta
g) Sivil toplumun yeni fikirlerin geliştirmesine izin vermektedir.
Tüm bu maddeleri her birini ayrı birer yazı olarak önümüzdeki günlerde tek tek sizlerle paylaşacağım. Ama arada okumak için:
(1) Energy Cities tarafından yayınlanan ve Carlotte, Cambridge (MA), Nantes, Heidelberg şehirlerindeki örneklere yer verilen raporu
(2) REN21 tarafından yayınlanan "Renewables in Cities" raporu
Yorumlar